Op 18 november 2013 organiseerde GroenLinks Delft in het eigen pand aan de Hippolytusbuurt 4 een Politiek Café over lokale duurzaamheidsinitiatieven.
Het Politiek Café bestond uit een aantal presentaties van lokale duurzame initiatieven. De verschillende sprekers lichtten ieder een initiatief toe, waarna er ruimte was voor vragen. Wat op viel was het enthousiasme bij de verschillende sprekers, maar ook het doorzettings¬vermogen en creativiteit. De verzamelde initiatieven lieten ook de grote variatie zien in aanpak – van lokale bewonersinitiatieven op straat niveau, tot een landelijke stichting, een project van de TU: Green Village en een commercieel-groen bedrijf. Tot slot zette adviesbureau CE, het Centrum voor Energiebesparing, de duurzame energie in Europees verband.
Klimaatstraat – Hof van Delftlaan: zonnepanelen op de Widar school
Door Kees Louisse werd een toelichting gegeven op het Widar-project. Een initiatief dat ontwikkeld is door de werkgroep Klimaatstraat-Hof van Delftlaan. Doelstelling van het project is het plaatsen van 90 zonnepanelen op de Vrije school in Delft: 90 panelen, 20.000 kWh oftewel 2/3 van elektriciteitsverbruik van de school. Om dit project te ontwikkelen is een projectteam samengesteld met kennis van fiscaal juridische zaken, communicatie en techniek. Belangrijke hobbel voor de realisatie van de zonnepanelen was de financiering. Hiervoor is een heel inventieve oplossing gevonden: door de ouders wordt voor EUR 250,-- voor EUR 300,-- aan kortingsbonnen gekocht bij de Ekoplaza supermarkt in de stad, die gespreid over een periode van drie jaar besteed mogen worden. De Ekoplaza supermarkt schaft van de inkomsten de zonnepanelen aan en krijgt recht van opstal op de Widar school. De eerste tien jaar krijgt de Ekoplaza de inkomsten uit de opgewekte energie. Na tien jaar draagt de Ekoplaza de zonnepanelen om over aan de school en is de opbrengst volledig voor de Widar school. Doelstelling is om in maart 2014 de panelen op de school te hebben liggen. Daarna overweegt het team om meer initiatieven te gaan ontwikkelen. Het project wordt ondersteund door de gemeente, die dit ziet als een voorbeeldproject voor anderen.
Coöperatieve windenergie van de Windvogel
Rens Beijers gaf hierna een presentatie over de Windvogel. Een coöperatie met 3000 leden verspreid over heel Nederland gericht op de opwekking van windenergie op land. De coöperatie bestaat al 20 jaar en beheert ondertussen zes windmolens. Het lidmaatschap kost EUR 50,--. Daarnaast kunnen leden een lening verstrekken met een looptijd van 15 jaar. Uit de energieinkomsten uit de windmolens ontvangen de leden rente over de lening. Voor de leden is ook een aantrekkelijk aanbod opgezet voor de aanschaf van zonnepanelen. De huidige opbrengst van de opgewekte elektriciteit is 2-5 ct/kWh. De Windvogel heeft een pilot opgezet, waarbij de elektriciteit direct geleverd wordt aan de leden. In dat geval zou de opbrengst veel hoger zijn (achter de meter), maar tot nu toe heeft De Windvogel van de rechter geen gelijk gekregen. Belangrijk knelpunt bij de verdere groei van de Windvogel is de lange en moeizame ontwikkeling van nieuwe locaties. Ook in de regio Delft heeft de Windvogel een aantal locaties op het oog, maar er is vaak weerstand van omwonenden en procedures vragen veel tijd. Toch ziet de Windvogel voldoende kansen om wind op land verder uit te breiden, waarbij het coöperatieve karakter minimale overheadkosten en maximale opbrengst voor de deelnemers biedt.
Energiebesparende tl-verlichting met Greenfox
Een heel ander karakter had de presentatie van Renzo Deurloo van GreenFox. Door GreenFox is een systeem ontwikkeld voor het reviseren van oude tl-armaturen door nieuwe tl-balken met een veel hogere efficiëntie. Door de producenten van tl-balken is bewust een nieuwe tl-balk ontwikkeld met net andere afmetingen en specificaties, die in eerste instantie alleen kon worden aangebracht door ook het dure armatuur te vervangen. Met het GreenFox systeem kan de oude armatuur hergebruikt worden, waardoor overstap naar energiezuiniger tl-balken veel sneller rendabel is. Met deze tl-balken kan al snel meer dan 45 % energie bespaard worden. Door een samenwerking aan te gaan met Osram en met ondersteuning van AgentschapNL en certificering bij LaborElec en Dekra heeft Greenfox dit systeem marktrijp gemaakt. Voor de ombouw van de armaturen maakt Greenfox landelijk gebruik van personeel dat ingeschakeld wordt vanuit de sociale werkvoorziening. Daarmee levert deze duurzame technologie werk en nieuwe kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Een mooi voorbeeld van Groen Werkt. Een andere innovatie die GreenFox heeft doorgevoerd is de financiering van projecten. Na een lange zoektocht is een overeenkomst gesloten met ABN Amro voor de voorfinanciering van projecten op basis van een leasecontract. Een belangrijke hobbel bij het vinden van een bank was het ontbreken van onderliggende waarde, oftewel een onderpand. Het rendement is uitstekend en biedt voldoende ruimte, maar verschillende banken – waaronder ook banken met een duurzaam profiel – haakten af omdat geen onderpand kon worden geboden. Ook in Delft is GreenFox actief, bijvoorbeeld bij de onderwijskoepel Librijn. Een prachtig voorbeeld van duurzaam ondernemerschap, waarbij significante energiebesparing wordt gerealiseerd en het bestaande marktfalen wordt doorbroken met relatief eenvoudige middelen, vooral veel creativiteit en energie.
The Green Village
Door Chris Hellinga van de TU Delft werd daarna een toelichting gegeven op The Green Village, een initiatief van de TU Delft samen met een aantal partners, om op de campus een Future Lab voor duurzame technologie neer te zetten. The Green Village moet een ontmoetingsplek worden op de campus waar demonstratieprojecten op het gebied van duurzame energie onder de aandacht worden gebracht. Chris Hellinga toonde al een aantal voorbeelden die onze wereld kunnen veranderen, waaronder ontwikkeling van nog energiezuiniger led’s, smart grids en de auto als energiecentrale, een concept waarbij door waterstof aangedreven personenauto’s met een brandstofcel eveneens in de energievoorziening van een wijk voorzien.
Zelf heeft de TU Delft de doelstelling om in 2020, 50 % CO2 te besparen met gangbare technieken en daarnaast 25 % van zijn energie duurzaam op te wekken. Belangrijke stap om deze laatste te bereiken is het aanboren van een geothermische warmtebron. Daarnaast wordt ook gewerkt met zonnepanelen en windenergie.
Landelijke/Europese kaders en doelstellingen
Door Marit van Lieshout van CE Delft werd de cyclus afgerond met een doorkijk naar de beleidskaders op Europees en landelijk niveau. Doelstelling van Nederland is nog steeds om in 2020, 14 % duurzame energie op te wekken, was 20%. Met het SER Energieakkoord is een stap gezet, maar wordt deze aangepaste doelstelling waarschijnlijk nog niet gehaald. Vooral decentrale lokale initiatieven zouden wel eens het verschil kunnen maken, waardoor de duurzame doelstellingen voor 2020 nog wel gehaald kunnen worden. Een belangrijke voorwaarde is dan wel dat de afspraken over opbrengsten van lokaal opgewekte energie die nu in het Energieakkoord staan ook na de evaluatie over 4 jaar worden gecontinueerd of worden uitgebreid met nieuwe initiatieven.
Sinan Özkaya, fractielid van GroenLinks Delft in de raad, sloot de avond af door de verbinding van de verschillende initiatieven met de uitgangspunten van het GroenLinks programma uit te lichten. Voor GroenLinks staat voorop dat lokale initiatieven van burgers, individueel en in coöperatieve vorm, ondersteund moeten worden en waar deze bestaan hindernissen weggenomen moeten worden. Slogan voor GroenLinks is daarnaast dat Groen Werkt. Introductie van duurzame technologie biedt kansen voor juist laaggeschoolde arbeid en levert daarmee bijdrage aan overbrugging van achterstanden op de arbeidsmarkt. De getoonde voorbeelden tonen ook het belang van innovatie. Ten slotte is het aan de politiek, zowel landelijk als lokaal, om een ambitie uit te spreken, kaders te stellen en daar waar mogelijk deze ambitie samen met anderen in te vullen.