In de raadsvergadering van 30 juni 2011 is weer een stap gezet op weg naar een nieuw stadskantoor in de Spoorzone. GroenLinks is voorstander van de bouw van het nieuwe stadskantoor. Dat neemt niet weg dat het vanwege de veranderde omstandigheden verstandig is nog eens kritisch naar het plan te kijken of er nog besparingen mogelijk zijn. Dat is ook precies wat er nu gaat gebeuren.

Het hele project voor een nieuw stadskantoor (ook bekend als HNK: Het Nieuwe Kantoor) is langdurig en complex. Het is niet zo gek dat hierover kritische vragen gesteld worden. De belangrijkste vragen proberen we hieronder te beantwoorden.

Waarom wil Delft eigenlijk een nieuw stadskantoor?
In 2001 werd er voor het eerst gesproken over een nieuw stadskantoor waarin alle ambtenaren bij elkaar in één gebouw zouden zitten in plaats van verspreid over de stad in verouderde locaties. Tegelijkertijd speelde de wens voor een treintunnel. Die wordt gedeeltelijk gefinancierd met de opbrenst van het vastgoed dat in de spoorzone gebouwd gaat worden. Door het nieuwe stadskantoor juist in de spoorzone te bouwen, liet de gemeente zien ook zelf in dit gebied te willen investeren en daarmee het spoorzoneproject mede mogelijk te maken.

Waarom wordt HNK ‘met goud behangen’?
Dit is uiteraard volslagen onzin. Voor de bouwkosten van kantoorruimte zijn normen per m2 oppervlak. HNK voldoet aan die normen. Enerzijds is het wel zo dat bouwen op een spoortunnel duurder is dan in een weiland. Anderzijds betaalt ProRail mee omdat HNK tegelijkertijd ook het nieuwe station is. Per saldo komt er een normaal kantoor tegen normale kosten dat veel energiezuiniger is dan de huidige huisvesting.

Is HNK duurder in gebruik dan de huidige situatie?
Als je weet dat je naar een nieuw kantoor gaat dan doe je geen grote investeringen meer in je huidige kantoorruimte. Hierdoor lijkt het HNK 1,6 miljoen euro per jaar duurder te zijn in gebruik dan de huidige situatie. Als je echter zou besluiten HNK niet te bouwen, dan moet je alsnog het achterstallig onderhoud wegwerken en investeren om de huidige kantoorruimte te laten voldoen aan de eisen van de moderne tijd. Uiteindelijk zouden de totale exploitatielasten bij niet bouwen of bij wel bouwen, vergelijkbaar zijn en beide op ongeveer 7 miljoen euro per jaar komen.

Kunnen we DOK Tanthof  openhouden als we HNK niet bouwen?
Nee. Vergelijk de situatie met een gezin dat een nieuw huis wil laten bouwen. Hiervoor neem je een bouwhypotheek. Besluit je het huis niet te laten bouwen, dan krijg je ook de hypotheek niet. Voor de gemeente is dit precies zo: geen HNK dan ook geen lening. En dus heb je dan ook geen geld om bijvoorbeeld DOK Tanthof open te houden of andere bezuinigingen ongedaan te maken.

Waarom is het een grote strop voor de gemeente als HNK er niet komt?
De financiële schade voor de gemeente bestaat uit verschillende delen. Ten eerste is er al veel geld uitegeven aan de voorbereiding van HNK. Dat geld moet je meteen afschrijven als HNK niet doorgaat. Ten tweede moet er toch een station komen. Dat moet opnieuw ontworpen worden en het wordt duurder omdat er geen kosten gedeeld kunnen worden met HNK. ProRail zal terecht al deze meerkosten bij de gemeente claimen. Ten derde zal het nieuw te ontwerpen station ongeveer een jaar later klaar zijn dan nu gepland. Hierdoor wordt alles opgehouden: geen trein door de tunnel, geen sloop van het spoorviaduct, geen bouw van de parkeergarage. De kosten van deze vertraging zijn enorm. Delft zal een jaar langer in een bouwput zitten waarin niet gewerkt wordt. Voor al deze kosten krijgt Delft helemaal niets terug, terwijl deze miljoenenschade wel betaald zal moet worden. Dit zal waarschijnlijk betekenen dat DOK helemaal zal moeten sluiten en daar zal het niet bij blijven.

Waarom wordt er nu wel gekeken of HNK goedkoper kan?
De situatie waarin de gemeente nu zit is heel anders dan een paar jaar geleden toen er voor dit HNK gekozen is. Ten eerste heeft de gemeente nu minder mensen zelf in dienst waardoor er minder vierkante meters nodig zijn in HNK. Ten tweede is het door de economische crisis moeilijker voor de gemeente om eventuele risico's bij HNK op te vangen. Daarom wordt nu onderzocht of HNK een verdieping lager kan. Dan is HNK nog steeds groot genoeg voor de hele gemeente. Het voordeel hiervan is dat HNK goedkoper wordt en dat de bouwtijd iets korter wordt, waardoor er weer minder risico op vertraging is. Voorwaarde is wel dat het onderzoek naar deze optie op tijd klaar is, anders loopt de bouw van HNK alsnog vertraging op en verdampt ook het voordeel.
De andere mogelijkheid is om meer ruimte aan anderen te gaan verhuren als HNK ongewijzigd gebouwd wordt. Dit kan extra inkomsten opleveren, maar geeft ook extra risico's: je moet immers de ruimte dan ook wel echt kunnen verhuren.

Waarom heeft GroenLinks tegen het verzoek voor een referendum gestemd?
De belangrijkste reden dat GroenLinks tegen het inleidend referendumverzoek heeft gestemd is omdat de onafhankelijke referendumkamer geadviseerd heeft het referendum niet toe te staan. De reden hiervoor is dat de indieners van het verzoek de vraag willen voorleggen dat HNK helemaal niet gebouwd wordt. Het raadsbesluit waartegen het referendumverzoek gericht is, bevat die optie echter niet. De referendumverordening bepaalt dat een referendum rechtstreeks gekoppeld moet zijn aan een voorgenomen raadsbesluit. Het besluit HNK te bouwen is echter allang genomen.

Behalve het advies van de referendumkamer kunner er echter ook nog andere feiten en omstandigheden zijn die meewegen bij de beslissing om een referendum te houden. Eén van die feiten is de financiële schade voor de gemeente. Gelet op de referendumverordening zal de referendumkamer dit argument niet laten meewegen in haar adviezen. In dit geval zijn wij niet aan de weging van andere argumenten toegekomen door het negatieve advies van de referendumkamer.