GroenLinks is voorstander van de mogelijkheid een referendum te houden. Toch zijn wij tegen dit specifieke referendum over het bouwen van het nieuwe stadskantoor. De financiële risico's voor Delft die het houden van een referendum met zich meebrengt zijn voor GroenLinks onaanvaardbaar hoog.

De eerste reden voor het afwijzen ligt in de spoedeisendheid van het besluit. De referendumkamer stelt dat zij die niet heeft kunnen vaststellen, maar dat nader onderzoek hiernaar gewenst is. Uit het verificatieonderzoek blijkt inmiddels dat elke maand vertraging van de oplevering van het stadskantoor tussen de € 3 en 4 miljoen kost. Het houden van het referendum vertraagt de laatste beslissing die in december genomen moet worden met zeker twee maanden. Het is zeer waarschijnlijk dat deze twee maanden uiteindelijk als vertraging terug zullen komen en de stad tussen de € 6 en 8 miljoen gaat kosten. Het risico voor deze kosten is voor ons al onaanvaardbaar.

De referendumkamer stelt verder vast dat het geen referendum over de begroting betreft. Daarbij wordt een zeer opmerkelijke redenatie gevolgd. De referendumkamer zegt dat besluiten over de begroting uitgesloten zijn van een referendum onder meer omdat er wettelijke termijnen een rol spelen. De referendumverordening sluit echter ook referenda uit over begrotingswijzigingen en daar spelen termijnen helemaal geen rol. Daaruit kan afgeleid worden dat het termijnargument niet de reden is om begroting of begrotingswijzigingen uit te sluiten van een referendum. Wat is die reden dan wel? De reden is dat het bij begrotingen gaat om een integrale afweging waar de beschikbare middelen aan besteedt worden. Referenda zijn hiervoor ongeschikt omdat daarbij één onderwerp op zijn eigen merites beoordeeld wordt. Hoe ligt dat nu bij het voorliggende referendumverzoek? De indieners van zowel het initiatiefvoorstel als van het referendum zeggen dat het nieuwe stadskantoor te duur is en dat zij geld liever besteden aan bijvoorbeeld DOK Tanthof. Dat is exact de redenatie van een integrale afweging die niet in een referendum te vangen is. Het argument dat hier tegenin wordt gebracht dat bijna alle besluiten een financiële component hebben mist de kern van deze uitsluitingsgrond. Het gaat erom of het besluit primair inhoudelijk of primair financieel is.

Verder zeggen de indieners dat er nog nooit een besluit over het stadskantoor is genomen. De voorzitter van de referendumkamer zei dat het kennelijk onduidelijk is of er hier besluiten over zijn genomen. Natuurlijk is er al wel besloten een nieuw stadskantoor te gaan bouwen. Dat die besluiten niet exact de bewoordingen hadden zoals de indieners die nu graag zien, neemt niet weg dat het besluit allang genomen is. De raad heeft geen voorwaardelijke besluiten genomen: als we een stadskantoor gaan bouwen dan komt het in de spoorzone, als we een stadskantoor gaan bouwen dan is Mecanoo de architect en als  we een stadskantoor gaan bouwen dan is dit de investeringsbegroting. Dit referendum beoogt deze besluiten te corrigeren. Door de combinatie van een initiatief-voorstel is er feitelijk een correctief referendum ontstaan. Hoewel dit mogelijk blijkt volgens de letter van de referendumverordening, was uitdrukkelijk niet de bedoeling. Dit precedent zou ook verder een effectief stadsbestuur onmogelijk maken.

Tot slot is er de financiële schade van het niet bouwen van een stadskantoor. Door het verificatierapport is ons duidelijk geworden dat Delft waarschijnlijk ruwweg tussen de 30 en 50 miljoen euro schade leidt als we nu besluiten het stadskantoor niet te bouwen. Harde aanvullende bezuinigingen zullen noodzakelijk zijn; Delft kan al zijn ambities op welk terrein dan ook vergeten en dan nog dreigt er in een worst case onder curatele stelling door de artikel 12 status. Daarmee kan één van de mogelijke uitkomsten van een eventueel referendum (niet bouwen) niet overgenomen worden. Daardoor zou dit een spek-en-bonen-referendum worden. GroenLinks neemt referenda serieus en dat kan alleen als de uitslag overgenomen kan worden. Bij dit referendum zou dat niet gekund hebben en dus is GroenLinks genoodzaakt tegen het houden van dit referendum te zijn.