Op donderdag 15 oktober vonden in de gemeenteraad van Delft de Algemene Politieke Beschouwingen plaats. Hiermee heeft de raad een start gemaakt met de behandeling van de Programmabegroting 2016-2019. GroenLinks is na al het slechte nieuws in 2014 opgelucht dat er zicht is op financieel herstel. Het vooruitzicht op een sluitende begroting vanaf 2017 is aanlokkelijk, maar betekent wel dat er nog meer bezuinigd moet worden. We maken ons zorgen om de gevolgen en stapeling van bezuinigingen. Evenals over de eenzijdige visienotitie van het college, Perspectief. GroenLinks steunt de keuze voor de kenniseconomie, maar wil meer nadruk op het belang voor de hele stad. De investeringen moeten banen opleveren voor alle inwoners op alle opleidingsniveaus en bijdragen aan een duurzamer Delft.

Voorzitter, collega-raadsleden en beste aanwezigen,

Een paar weken geleden las ik een stukje in de krant met de titel Hipsters hangen Londen de keel uit. Het artikel ging over een groep demonstranten die het hippe Cereal Killer Café in de trendy wijk Shoreditch in Londen belegerde. Ramen werden besmeurd met verf, leuzen werden geroepen en personeel bedreigd. Waarom? De demonstranten kwamen in opstand tegen de oprukkende stadsvernieuwing. In steeds meer wijken in Londen moeten de oorspronkelijke en arme bewoners namelijk plaats maken voor welgestelde hipsters. Een kwetsbare groep van sociale huurders voelt zich niet meer welkom in de stad.

GroenLinks wil beslist niet dat Delft een voedingsbodem wordt voor polarisatie en segregatie. We moeten dus alert blijven. Het aantal studenten groeit hard, roeivereniging LAGA wil uitbreiden in de binnenstad en het feest op de Markt tijdens de OWEE was afgeschermd van de stad met grote zwarte doeken. Burgers en studenten, stad en TU lijken steeds meer tegenover elkaar te staan. Een ongewenste ontwikkeling.

Een ongewenste ontwikkeling, die nog versterkt wordt door de visienotitie van het college - Perspectief. Want deze visienotitie op Delft in 2025 spitst zich toe op de kenniseconomie en de spelers daarin: studenten, kenniswerkers en hightechbedrijven. Alsof de rest van de stad er niet toe doet. En dat is gevaarlijk voorzitter. Volgens GroenLinks moeten we in Delft streven naar verbinding en balans om toestanden als in Londen te voorkomen.

De kenniseconomie is van groot belang voor Delft. GroenLinks ondersteunt die focus op kenniseconomie. Dat wil zeggen, als er sprake is van wederkerigheid: de investering in kenniseconomie moet werk opleveren voor álle inwoners, op álle opleidingsniveaus. Er moet balans zijn tussen investeringen en opbrengsten voor Delft.

Enthousiast is GroenLinks over het Dienstverlening 3.0 concept, waarin het Klantcontactcentrum, Delft Technology Partners en Werkse! nauw samenwerken om o.a. werkgelegenheid in Delft te realiseren. Want de spin off van het kenniseconomiebeleid voor de lager opgeleiden in Delft is nu nog te mager. Dat kan beter. Alle burgers van Delft hebben recht op de voordelen van de kennisstad. GroenLinks wacht het arbeidsmarktplan waaraan het college werkt, dan ook vol verwachting af.

Het college móet laten zien wat de maatschappelijke effecten zijn van het kennisstadbeleid en het geld dat de gemeente daaraan uitgeeft. Laat zien wat er gebeurt! Er moet serieus worden gewerkt aan draagvlak bij Delftse inwoners en bedrijven. Laat aan de stad zien wat er gebeurt bij DSM en welke rol de Bioprocess Pilot Facility speelt in de Groene Revolutie. Maak zichtbaar hoe bijzonder de Deltagoot is, waar Deltares op ware grootte test wat het effect is van extreme golven op dijken en duinen. Nodig de stad uit in The Green Village en laat de burgers zien hoe in hun stad gewerkt wordt aan een duurzamer wereld. Kortom, werk aan de verbinding tussen stad en universiteit. Door eenvoudig te laten zien wat het oplevert.

En werk ook fysiek aan de verbinding tussen stad en TU.

Ten eerste door de soap met de titel Sebastiaansbrug een happy end te bezorgen – zodat de stad en TU wijk door tramlijn 19 worden verbonden. Ten tweede door ervoor te zorgen dat oost en west met elkaar worden verbonden door het stadspark in de Spoorzone. Stel de aanleg van dit stadspark niet uit tot 2019, zoals het college recent voorstelde, maar leg het zo snel mogelijk aan. Dit stadspark is hét middel om de binnenstad en de Voorhof te verbinden. En de stad aantrekkelijker te maken. Maak niet de fout van de Harnaschpolder en bouw geen huizen in een grijze, troosteloze kleivlakte. Neem een voorbeeld aan het Poptahofpark en de woningbouwplannen op het TNO-terrein – maak eerst een mooie openbare ruimte, bouw dan de woningen.

Want voorzitter, GroenLinks wil dat Delft een fijne, mooie stad is om in te wonen. Dat is belangrijk voor de inwoners van nu en voor de inwoners van de toekomst. Een aantrekkelijke stad voor iedereen.

Dat is wat ons betreft een bereikbare stad, vooral per fiets en openbaar vervoer. Werk dus aan goede fietsroutes en voldoende fietsenstallingen…. en aan die brug.

GroenLinks wil een stad die burgers ruimte biedt, zodat nieuwe, creatieve ideeën tot bloei komen. Met initiatieven als het Prinsenkwartier, Groenkracht, BuitenLeeft! en de kinderboerderij  in Tanthof tonen bewoners dat ze hart hebben voor hun stad en wijk. Wij zien dat ook bij de e-deals die de gemeente inmiddels met Delftse bedrijven en instellingen heeft gesloten. Dankzij de inzet van deze partners wordt Delft steeds energiezuiniger.

Een fijne stad, is een stad met voorzieningen. En daarmee bedoelt GroenLinks meer dan horeca, musea en theaters zoals de visienotitie Perspectief beschrijft. GroenLinks benadrukt het belang van voldoende voorzieningen op het gebied van welzijn, cultuur, sport en natuur. Want ook kenniswerkers gaan samenwonen, krijgen kinderen en worden uiteindelijk oud.

Dát perspectief mist GroenLinks in de visienotitie. Het perspectief van een levensloopbestendig Delft – Delft moet een prettige stad zijn om op te groeien, te studeren, te werken en oud te worden. Met de voorzieningen, ondersteuning en zorg die daarbij nodig zijn.     

Want Delft is ook een sociale stad. Dit jaar heeft de gemeente veel nieuwe taken gekregen op het gebied van zorg en welzijn. Met de opdracht van het rijk ook op deze taken te bezuinigen. Pas in de loop van volgend jaar zal duidelijker zijn of uitvoering hiervan geslaagd is. GroenLinks twijfelt of het verstandig is om op deze taken nu al extra te bezuinigingen.

Voorzitter, hiermee heb ik de stap gemaakt van de visienotitie naar de begroting. GroenLinks is opgelucht dat een aanvraag van de art. 12 status niet nodig is. Dat er perspectief is op financieel herstel. Met name het spreiden van de kosten voor de spoortunnel over een lange periode leidt ertoe dat de begroting er beter uit ziet. Volgens het college zijn extra bezuinigingen en lastenverhogingen ter waarde van 5 miljoen euro echter ook noodzakelijk. Lastenverhoging vindt GroenLinks gerechtvaardigd. Bij alle bezuinigingen van de afgelopen jaren zijn de woonlasten buiten schot gebleven. Nu verhogen wij de lasten liever, dan dat we nog meer voorzieningen afbreken. 

Het vooruitzicht op een sluitende begroting vanaf 2017 en een positief saldo in de jaren daarna is wel aanlokkelijk. Het vooruitzicht op minder scherp toezicht van de provincie evenzeer. Maar over de gevolgen van de extra bezuinigingen op sociaal gebied maakt GroenLinks zich zorgen.

Vanaf 2010 is een bezuiniging van 57 miljoen euro in gang gezet. Nodig door de enorme bezuinigingen van het Rijk, de economische crisis en de verliezen op de grondexploitaties in Harnaschpolder en Spoorzone. Daar kwam vorig jaar nog eens 12 miljoen bij, noodzakelijk door tegenvallers bij de grote projecten. Het was aanleiding voor de raad om een onderzoek te starten naar deze grote projecten. De uitkomsten bespreken we begin 2016. Als de gemeenteraad op 5 november akkoord gaat, bezuinigt Delft weer 3 miljoen euro extra en komt het totaal op 72 miljoen euro. GroenLinks maakt zich grote zorgen over de maatschappelijke effecten ervan. Vooral omdat er sprake is van stapeling van bezuinigingen.

De bezuiniging op het BUIG budget is een gok, zo lezen we. Delft doet het al enkele jaren goed en houdt geld over. Het college schat in dat dit de komende jaren ook zo zal zijn en 9 ton per jaar oplevert. Inmiddels weten we dat Delft in 2016  € 1,6 miljoen minder krijgt voor de bijstand. Met de jeugdhulp en de nieuwe taken in de WMO zijn we nog geen jaar bezig. Of Delft uitkomt met de budgetten weten we nog niet. Veel onzekerheden dus.

Voorzitter, Delft moet fors bezuinigen, maar ook zorgvuldig bezuinigen. Vragen die steeds gesteld moeten worden zijn: Is de bezuiniging echt te realiseren? En wat zijn de gevolgen van de bezuiniging? GroenLinks gaat graag over deze vragen in debat in de begrotingscommissies.

Tevreden is GroenLinks dat er niet gekort wordt op de bijzondere bijstand. Het college heeft recent juist besloten inwoners met een laag inkomen met een aanvullende zorgverzekering Delft (AV-Delft) een tegemoetkoming in de premie te verstrekken. Zo krijgen de minst draagkrachtigen in Delft de extra ondersteuning die ze nodig hebben. 

Tot slot roept GroenLinks alle organisaties en instellingen in Delft op om nog meer dan eerst, samen te werken. Alleen samen kunnen we de klus klaren en het sociale, open en duurzame karakter van Delft behouden. Om samen een antwoord te vinden op de uitdagingen van deze tijd. En daarmee bedoel ik ook de opvang van vluchtelingen en statushouders. Wat GroenLinks betreft draagt Delft een flinke steen bij in het oplossen van dit vraagstuk. Want ook dat hoort bij een sociale stad. 

Delft heeft een gemeentebestuur nodig dat alle inwoners van Delft aanspreekt, verbindt en de ruimte geeft om plannen te bedenken en uit te voeren. Niet tegenover elkaar, maar met elkaar. Pas dan zal iedereen de voordelen ervaren van een sociale en duurzame kennisstad.