De nieuwe wethouders zijn op 25 april benoemd. In de gemeenteraadsvergadering is ook het coalitieakkoord besproken. GroenLinks fractievoorzitter Wim Bot noemde het een akkoord dat niet alles dichttimmert maar juist ruimte geeft aan college, raad en stad.


RUIMTE ZOEKEN EN RUIMTE NEMEN
Inbreng fractie GroenLinks Delft bij benoeming wethouders en coalitieakkoord, 25 april 2006

Voorzitter, vertrekkende wethouders, collega-raadsleden, beste aanwezigen op de publieke tribune,

De gemeenteraadsverkiezingen leverden zoals verwacht een ruk naar links op. Ook in Delft. Zowel landelijk als bij ons waren de PvdA en de SP de grote winnaars. GroenLinks is blij met de progressieve stemming onder de kiezers. In onze brief aan informateur Femke Stolker schreven wij dat de uitslag aanleiding geeft tot een progressieve aanscherping van het huidige collegebeleid. Die aanscherping kon volgens ons op twee manieren worden bereikt:
1) Door nieuwe afspraken met de bestaande coalitie;
2) Door een links college van PvdA, GL, SP en Stip.

Voor die laatste variant bleek politiek gezien geen meerderheid te bestaan en verder bleek tijdens de openbare bijeenkomst dat er met de SP behoorlijke inhoudelijke verschillen bestonden op belangrijke thema’s, zoals herstructurering, spoorzone en stadskantoor.

Ons resultaat
Het werd dus een voortzetting van de bestaande coalitie. Verderop zal ik ingaan op de vraag of in het coalitieakkoord de progressieve aanscherping die wij wensten er ook gekomen is. Maar ik wil eerst nog even stilstaan bij het resultaat van GL zelf. Natuurlijk vinden wij het jammer dat wij niet hebben kunnen profiteren van de linkse lente. Maar we zien ook dat we het in Delft beter hebben gedaan dan in veel andere middelgrote steden. En we constateren ook dat maar liefst vijf partijen in Delft zetels verloren hebben en dat alleen wij, D66 en CU/SGP stabiel bleven. Voor de zesde keer achter elkaar (vanaf 1986) hebben we als GL vier zetels gehaald. En we gaan voor de vijfde keer van die zes keer deel uitmaken van het college. GroenLinks is in Delft een middelgrote partij met een eigen progressief profiel, een eigen electoraat en actieve leden. Een partij die bovendien een sterke bestuurlijke positie heeft. Daar zijn we trots op.

Het coalitieakkoord
Het coalitieakkoord Ruimte zien en ruimte maken is een akkoord op hoofdlijnen. Wij vinden het belangrijk dat te benadrukken. Voor GroenLinks had het overigens nog beknopter en meer kaderstellend mogen zijn. Maar toch: het is de helft korter dan het vorige collegeprogramma. Het akkoord geeft daarom ruimte aan het college: ruimte om het eigen programma in de begrotingen verder uit te werken, met streefcijfers en doelstellingen. Het geeft ruimte aan de raad; ruimte om bij veel onderwerpen tot wisselende meerderheden te komen; ruimte om een eigen lange-termijnagenda op te stellen en daarin te bepalen aan welke onderwerpen de raad prioriteit wil geven. We hopen ècht dat de raad als geheel die ruimte ook wil nemen. Het akkoord geeft ook ruimte aan de stad om mee te denken en mee te praten.

Voorzitter, een akkoord op hoofdlijnen dat niet alles dichttimmert staat open voor de kritiek dat het oppervlakkig is. Het zij dan maar zo dat die open deur vanavond een paar keer wordt ingetrapt. Als GL zien wij veel punten uit ons programma in het akkoord terug en zeker ook de progressieve aanscherping van het beleid waarop wij aandrongen. Ik noem een aantal van de voor ons wezenlijke punten:
•  er komt meer ruimte voor groen en voor speelplekken, een belangrijke wens van veel bewoners; om dat voor elkaar te kunnen krijgen zal daar in het investeringsprogramma ruimte voor gevonden moeten worden. Dat zeggen wij er maar meteen bij;
•  er komt extra aandacht voor armoedebestrijding, samen met partners in de stad; belangrijk daarbij is dat de aanvraagtermijnen voor de bijstand omlaag gaan en meer mensen een beroep op de bijzondere bijstand kunnen doen;
•  er komen meer stageplaatsen en werkervaringsplaatsen;
•  er wordt ingezet op technische en sociale innovatie om knelpunten op de arbeidsmarkt op te lossen. Denk aan slimme technische toepassingen in onderwijs en zorg èn aan het werven en opleiden van mensen die moeilijk aan een baan komen voor juist deze sectoren;
•  emancipatie is als item teruggekomen op de politieke agenda via het akkoord èn door de samenstelling van het college;
•  er komt letterlijk (fysiek) meer ruimte voor de creatieve sector en -industrie;
•  de culturele infrastructuur wordt over de hele linie versterkt; voor ons is belangrijk dat aan het onderzoek over podia in de stad duidelijke vervolgstappen worden verbonden, zodat theater De Veste duidelijkheid krijgt over de tweede zaal;
•  de komst van een eventuele nieuwe garage in de noordelijke binnenstad is aan zeer stringente voorwaarden verbonden;
•  voor projecten met grote financiële risico’s komen er halfjaarlijkse rapportages die de raad de gelegenheid bieden deze projecten adequaat te volgen;
•  de mogelijkheden van overkapping/ondertunneling van de grote stroomwegen worden onderzocht voor de langere termijn;
•  de financiële ruimte voor structureel nieuw beleid is verdubbeld, waardoor ambities uit het akkoord (denk alleen al aan het hoofdstuk over cultuur) ook gerealiseerd kunnen worden.

Heruitvinding van het publieke domein
GroenLinks spreekt zich uit voor een open, initiatiefrijke, niet-afwachtende en gedurfde bestuursstijl van het nieuwe college. Met de publicist en GL-senator Jos van der Lans zijn we het eens dat Nederland behoefte heeft aan de heruitvinding van het publieke domein, van leiderschap in het publieke domein. In zijn essay Koning Burger, Nederland als zelfbedieningszaak schrijft hij: “Wantrouwen en ontevredenheid nemen in het Koninkrijk der Burgers met de dag toe. Wantrouwen van burgers tegen de overheid, wantrouwen van professionals tegenover de overheid, wantrouwen van burgers tegenover professionals, wantrouwen van professionals tegenover managers, wantrouwen van burgers tegenover managers, wantrouwen van burgers onderling…”  “Daaraan ontsnappen kan alleen als we erin zouden slagen om het publieke domein niet langer aan zijn lot over te laten, maar echt te organiseren als een vorm van mensenwerk.” Van der Lans bepleit daartoe een aantal ontwerpprincipes, waarvan de belangrijkste zijn:
• zoek de frontlinies op, keer je niet af van de leefwereld;
• maak reële zeggenschap mogelijk;
• geef professionals ruimte en geef ze een gezicht;
• hou bureaucratische verplichtingen binnen de perken;
• beloon loyaliteit van burgers;
• leg verantwoording aan ze af;
• expliciteer regels en zet aansprekende professionals aan het werk;
•  behandel burgers zoals je zelf behandeld wilt worden.

Bedankt en succes
Voorzitter, namens onze fractie bedank ik nogmaals Rik Grashoff voor vier jaar fractievoorzitterschap en kwaliteitsoppositie en acht jaar wethoudersschap met formidabele prestaties. Rik: we zijn ervan overtuigd dat Delft zich pas in de toekomst zal gaan beseffen wat je allemaal bereikt hebt. Uiteraard bedanken we ook de andere vertrekkende wethouders Jan Torenstra en Christiaan Mooiweer.
Ook wil ik op deze plaats Sabine Jähnichen, het raadslid waarvan wij afscheid hebben genomen, bedanken voor haar inzet. Ronald Kroon ten slotte bedanken we voor de samenwerking.
Voorzitter, met trots en overtuiging draag ik namens GroenLinks Saskia Bolten voor als wethouder. We zijn er zeker van dat zij de geschetste open, oplossingsgerichte en proactieve bestuursstijl in de praktijk kan brengen in de uitdagende sociale portefeuille die zij krijgt. Saskia, zet hem op!

Wim Bot
25 april 2006