Samen met de stad en solidair
Voorzitter,
Daar zitten we dan, achter ons bureau algemeen te beschouwen. De coronacrisis raakt ons allemaal. GroenLinks staat hier in het bijzonder graag stil bij alle mensen die in hun gezondheid worden getroffen en de mensen die rechtstreeks getroffen worden getroffen in hun inkomen.
En zoals wij hier achter ons bureau zitten, kan niet iedereen dat. Heel veel mensen houden de samenleving draaiende, als verpleger, als pakketbezorger, als tramchauffeur als vakkenvuller in de supermarkt. Die mensen zijn extra kwetsbaar voor corona, maar doen hun werk in het belang van ons allemaal. Dat vraagt om waardering van ons allemaal.
Wij hebben hier een gezamenlijk taak. Om het virus in te dammen en om de gevolgen te beperken. De gevolgen te beperken voor iedereen.
Dat vraagt om nauwe samenwerking van mensen van de gemeente met mensen in de stad. En het vraagt om solidariteit. Iedereen moet mee kunnen doen en we zijn solidair met wie ondersteuning nodig heeft.
En, voorzitter, dat geldt niet alleen voor de coronacrisis. Dat geldt net zo sterk, of misschien nog wel veel sterker voor wat er ondertussen net zo hard bezig is: de klimaatcrisis en de enorm snel dalende biodiversiteit.
De gevolgen van deze twee ontwikkelingen die al volop gaande zijn zullen veel groter zijn dan wat we nu meemaken met Corona. We zien de biodiversiteit in een razend tempo dalen, de temperaturen stijgen, de ijskappen smelten.
En de kunst is om ons daar niet door te laten verlammen, maar door hier en nu te kijken wat we kunnen doen.
Het is daarmee cruciaal dat de gemeente met deze begroting stappen zetten met extra geld voor klimaat-maatregelen.
GroenLinks is blij, met middelen zowel voor de grote maatregelen zoals het warmtenet, maar ook middelen om Delftenaren te ondersteunen die zelf aan de slag willen, met bijvoorbeeld de klimaatcoaches. Want veel mensen wíllen zelf aan de slag! Ondertussen pakt de gemeente haar eigen vastgoed aan. Goed zo!
Wat hierbij essentieel is, is het voorkomen van energie-armoede. Er zijn heel wat mensen die moeten kiezen tussen een brood kopen of de energierekening betalen. Mensen die in een woning wonen met enkel glas en schimmel op de muren. Die komen niet mee met de energietransitie, en krijgen wel elk jaar een hogere energierekening. Het college wil dit aanpakken en we praten er binnenkort over met de raad.
Dan groen en biodiversiteit
Gisterenavond organiseerde TOP Delft een avond over de vergroening van de stad. Dit is een onderwerp dat heel breed leeft in de stad. Er zijn veel mensen die erover praten en er zijn veel burgerinitiatieven. Mensen willen in een groene buurt wonen, een rondje kunnen lopen tussen mooie bomen met fijne schaduw. Zeker nu de zomers steeds warmer worden.
De gemeenteraad heeft zich hierover duidelijk uitgesproken bij de kadernota en we zien dan ook dat het college voorstelt om 2,3 miljoen beschikbaar te stellen voor de buitenruimte en buurtinitiatieven. Goed zo! Aan de slag. Gisteren werd daar bij TOP over gezegd: wij rekenen op een constructieve houding van de gemeente. Dat de gemeente er voor gaat om buurtinitiatieven te laten slagen. Buurtinitiatieven voor vergroening: daar gaan we voor!
En de begroting gaat nog verder op weg naar een klimaatneutrale stad: de gemeente gaat extra investeren in schone mobiliteit; we zien geld voor fietsparkeren, voor mobiliteitshubs. En we gaan natuurlijk meer auto’s in de garages parkeren zodat er, onder andere in de zuidelijke binnenstad meer ruimte ontstaat voor die aantrekkelijke groene leefomgeving. En ook hier zegt GroenLinks: doe het samen met de bewoners! Benut alle kennis, kunde en daadkracht!
GroenLinks ziet het college graag de buurt in trekken en aan de slag gaan. Laat je verrassen! Wees bereid tot experimenteren. Wij zitten hier met een raad die als het gaat om vergroenen en verduurzamen hoge ambities heeft. Het lukt goed om dit te vertalen naar beleid. Nu de uitvoering! Daarvoor liggen er volop kansen door de energie in de stad te benutten.
Dat benutten van de kracht van de stad zien we ook graag in de wijkcentra. GroenLinks ziet graag dat dat nog meer de ontmoetingsplekken zijn vóór en van de wijk. Sociale ondernemers kunnen daar een rol in vervullen.
Dat vraagt ook van ons als raad een andere rol. Kaders stellen en ons vervolgens durven te laten verrassen wat er in de stad mee wordt gedaan.
Waar een aantrekkelijk straat ook heel belangrijk voor is, is als ontmoetingsruimte en dat brengt mij op een thema dat in deze tijd van Corona belangrijker is dan ooit: Eenzaamheid. In de begroting staat maar één onbeduidend zinnetje, dat we van 42% naar 39% willen. GroenLinks wil benadrukken dat het tegengaan van eenzaamheid echt prioriteit moet hebben in het komende begrotingsjaar. Bij ouderen maar óók bij jongeren!
We maken ons dan ook zorgen om de versobering van de begeleiding in dagbesteding. We hebben dat juist nodig! Sommige mensen hebben langdurig begeleiding nodig. Erken dat, dat geeft rust voor deze groep mensen.
Corona veroorzaakt dat sommigen op zoek moeten naar een nieuw perspectief. Tot nu toe gaat dat heel goed. Werkse doet het goed, en dat zal ook de komende tijd nodig zijn. Het extra investeren in onderwijs is daarbij ook essentieel.
Voorzitter, dan naar het plaatje onder de streep. We komen uit op een tekort, en dat geldt niet alleen voor Delft maar voor het overgrote deel van de gemeenten. Wij krijgen als gemeenten meer en meer taken van het Rijk, maar niet het benodigde geld daarbij. Het sociaal domein is daarbij prominent in beeld. Maar het valt GroenLinks op dat dat op veel meer terreinen zo is. De regelzucht, ik zou zeggen bedilzucht van het Rijk is enorm, en dat kost ons bakken met geld.
Want denk ook eens aan alle kosten voor de nieuwe omgevingswet, neem de eisen aan schoolgebouwen waar we niet de middelen voor krijgen, negen ton die nodig is voor parkeerautomaten die we eigenlijk niet willen; het kost ons handenvol geld. Geef ons taken, geef ons geld en geef ons de vrijheid om het daarmee op een goede, Delftse manier te regelen. GroenLinks wil iedereen oproepen om hier bij de partijcongressen over verkiezingsprogramma’s écht een punt van te maken.
De oproep van insprekers, mevrouw Jähnichen en de heer Bres, om het minimumloon te verhogen past hierin: vele Delftenaren hebben het financieel moeilijk. Dat is zeer zwaar voor deze mensen, en voor ons maakt dat de gemeentelijke opgave nog eens veel groter. Want financiële problemen van onze bewoners vragen extra inspanningen van de gemeenschap: schuldhulpverlening, gezondheid, jeugdhulp, noem maar op. Dat betekent dat dit over ons allemaal gaat. Het lage minimumloon raakt onze gemeente in de uitvoering van onze primaire taken. Hier moeten wij aandacht voor vragen.
GroenLinks kan zich vinden in de keuze om de lasten met niet meer dan de inflatie te laten stijgen. Voor het binnen de perken houden van de afvalstoffenheffing is het essentieel dat we beter gaan scheiden. Beter scheiden betekent minder betalen. GroenLinks wil dat we deze boodschap nóg beter uitdragen.
Ten slotte: in deze begroting zien wij mooi de logo’s van de Global Goals. GroenLinks is blij dat de gemeente hier met partners in de stad hard mee aan de slag is. Wat GroenLinks betreft gaan deze logo’s ons nog meer inspireren om voor deze doelen te gaan. Ook als gemeenteraad. GroenLinks wil daar graag met collega-raadsleden het gesprek over aan.